Overprikkeld?

Staat de wereld in brand? 

De laatste twee jaar lijken we van crisis naar crisis te gaan. De coronapandemie en uitgestelde zorg, de toeslagenaffaire, het klimaat, #MeToo, de oorlog in Ukraïne.. En dat zijn dan alleen nog maar de gebeurtenissen op macroniveau. Daarnaast hebben de meesten van ons op microniveau, gewoon thuis, binnen de familie, in de buurt, en op ons werk, best wat voor onze kiezen gehad. 

Misschien herken je het?
Dat gevoel dat alles op z'n kop staat? Dat de grond schudt onder je voeten? Dat onderhuidse gevoel van onveiligheid, niet zozeer door de oorlog, maar omdat je jouw oude, veilige wereld niet meer herkent. Je niet meer weet hoe je je moet gedragen, hoe je moet reageren. 

Misschien ervaar je (meer) fysieke klachten zoals hoofdpijn, pijn in je schouders, maagpijn? Kun je niet goed meer slapen. Lig je uren wakker en blijft je hoofd maar doorgaan. Alsof je op een loopband staat en er niet vanaf kunt stappen.

Misschien herken je ook de wirwar van emoties, het heen en weer geschud worden totdat je doodmoe bent en een soort van 'numb'. Je kunt eenvoudigweg niet meer luisteren naar het nieuws, of dat ene lastige telefoontje nog plegen. Je slaat dicht, je hoofd is vol.

Dat is overprikkeling
Het soort overprikkeling waar we veel over lezen is het feestje met te harde muziek, de proefwerkweek op school, de kriebeltrui of te strakke skinny jeans die je te lang aanhebt, de te lange en te intensieve vergadering, te laat op de avond. Je hoofd kan buzzen, je kunt je moe voelen. Misschien heb je behoefte aan tijd alleen, even niets.

Wat dan helpt, is wat er in je EHBO kit zit - die ik tijdens veel trainingen noem. Dingen als wandelen, puzzelen, douchen, een uurtje sporten, muziek luisteren, even spuien bij een vriend of vriendin. Zeg maar, het lijstje dat valt onder 'self-care', waar je veel over leest.

Wat ik hierboven beschreef, is totale en chronische overprikkeling. Niet op te lossen met een dagje sauna of een strandwandeling. 

Daarvoor duurt het al te lang en raakt het te diep. 

Wat doe je dan?
Als je deze klachten al een tijd hebt of heel veel fysieke klachten hebt, is een bezoek aan de huisarts misschien geen gek idee. Heb je fysieke zorg nodig, dan is dat prioriteit 1 natuurlijk.

Waar volgens mij de oplossing zit - is naar binnen keren. Want alleen jij kunt veranderen. De wereld verandert niet. 100% pais en vree zal er nooit zijn. 

Op macroniveau niet omdat we door internet te snel, te veel weten van wat er overal gebeurt. Het verdienmodel van (sociale) media is: zoveel mogelijk kijkers, lezers, bezoekers, luisteraars trekken. Hoe doen ze dat? Door zo vaak mogelijk en zo uitgebreid aandacht te besteden aan alles wat maar enigszins zou kunnen raken. En door nieuws zo te brengen dat je als luisteraar/lezer/kijker urgentie voelt. Dat je gaat reageren, verder gaat zoeken naar gerelateerd nieuws, erover gaat praten.

Ook in je persoonlijke wereld zullen er altijd ontwikkelingen zijn. Het leven beweegt. Stroomt. Soms als een woeste waterval, soms als een kabbelend beekje. Je hebt er geen invloed op. Waar je wel invloed op hebt is hoe je ermee omgaat. En dat kan alleen jij bepalen. 

In plaats van een lijstje met tips, een paar vragen..
Is dat waar je je nu druk over maakt over 5 uur nog steeds belangrijk? 
En over 5 dagen? En over 5 jaar?
Met andere woorden, is het echt zo belangrijk? Dat je over dit issue een mening hebt? Dat je hier nu iets van zegt? Dat je dit nu regelt? 

Leef je mee, of lijd je mee? 
Of het nu gaat om iemand ver weg, of iemand heel dichtbij. Verlies je jezelf in hun pijn of verdriet totdat je nauwelijks nog aan iets anders kan denken en voel je je schuldig als je geniet van een moment in de zon, bijvoorbeeld? Omdat een ander dat niet heeft?
Of kun je hulp aanbieden vanuit kracht, zonder dat je jezelf kwijtraakt? Geniet je van de mooie, prettige dingen in jouw leven omdat die jou opladen en energie geven?

Kun je jezelf een info-pauze gunnen? 
Kun je (mag je van jezelf) besluiten om niet dagelijks naar het nieuws kijken? Niet alle alerts te lezen? 
We vinden vaak dat we een mening moeten hebben, geïnformeerd moeten zijn. Maar mag je ook iets 'niet weten'? Een keer zeggen "dat weet ik niet"?  

Kun je 'vervangbaar' zijn? 
Hoeveel stress komt er van de gedachte "als ik het niet doe, gaat het niet goed"? Hoeveel onzekerheid zit erachter de gedachte "een ander kan dit niet, ik moet het zelf doen"? 
Zou iemand iets van je kunnen overnemen zonder dat je dat als gezichtsverlies of zwakte ervaart? Durf je hulp te vragen? Durf je los te laten? 

Is alleen 'er zijn' genoeg?
Kun je zien dat jij meer bent dan dat wat je doet? Dat het erom gaat dat je er bent? 

Mildheid
Hoogsensitieve kinderen zullen deze periode waarschijnlijk ook als zeer heftig ervaren. Oorlog is heftig. De coronapandemie heeft enorm veel impact. Verhalen over coaches in een bekend tv-programma of de directeur van een grote voetbalclub raken kinderen. Misschien zijn er in hun thuissituatie nog wel andere zaken, die zorgen voor of bijdragen aan overprikkeling.

Wat zou je zeggen tegen een kind (hooggevoelig of niet) dat niet meer tiert? Dat wakker ligt van de zorgen, fysieke klachten heeft, zich niet meer kan concentreren op school?

Je zou mild zijn. Compassie hebben. Zeggen dat het helemaal niet erg is als je niet alles weet, of dat het kind niet de hele wereld op z'n schouders hoeft te dragen. Datzelfde geldt voor jou.