Twee valkuilen in communicatie voor HSP

"Ik dacht toch dat ik duidelijk was geweest, heb het er zo vaak over gehad. Hoe kan het dan dat hij de boodschap niet heeft opgepikt..?"

In een van de HSP-sparringsessies ging het onlangs over hoe mijn klant en haar afdelingsmanager totaal langs elkaar heen communiceerden en dat tot een conflict had geleid. Er waren vaker fricties en ze vroeg zich af hoe dat kwam - als HSP kun je je meestal goed inleven, het was niet dat ze elkaar niet mochten, waarom waren hun gesprekken dan soms zo moeizaam?

Toen we een aantal situaties bespraken, bleek dat het vaak draaide om misverstanden, miscommunicatie. 

Subtiliteiten
Hoogsensitieve mensen hebben een sensor voor subtiele informatie. Niet alleen als het gaat om fysieke of emotionele informatie, maar ook als het gaat om taal, uitspraak, woordkeuze, intonatie. Communicatie dus. HSP (ook kinderen) voelen, zonder dat ze zich daarin getraind hebben, vaak aan wat wel bedoeld maar niet gezegd wordt. Zijn gevoelig voor nuances en timing.

Soms is dat -vooral voor de HSP- best handig maar er zijn twee grote valkuilen, en daar moet je je wel van bewust zijn.

Valkuil 1) Je gaat invullen voor anderen. Op basis van je gevoel of subtiele signalen die jij wel oppikt maar waarvan de ander zich nog niet bewust is. Bij wijze van spreken geef je al een paracetamolletje voordat die ander überhaupt weet dat hij hoofdpijn heeft. 

Niet doen (natuurlijk). Waarom niet? 

Ook als HSP kun je het wel eens mis hebben :) Jouw gekleurde bril beïnvloedt hoe je het gedrag van een ander 'leest'. Ben jij onzeker, geïrriteerd, of juist superenthousiast, dan kan dat beïnvloeden hoe je de signalen van anderen interpreteert. 

Misschien nog wel belangrijker: iedereen loopt zijn/haar eigen pad en heeft recht op zijn/haar eigen timing. Als jij -zomaar uit jezelf- gaat invullen en bij voorbaat alvast situaties probeert te voorkomen of oplossen, ontneem je die ander het recht op z'n eigen pad en z'n eigen timing. 

NIVEA (Niet Invullen Voor Een Ander) dus. 

Valkuil 2) Je verwacht dat die ander net zoveel subtiele signalen opvangt als jij. Dat is niet zo. Het conflict van mijn klant draaide om het feit dat zij dacht dat ze duidelijke hints had afgegeven, die bij haar manager echter totaal geen indruk hadden achtergelaten. 

"Ja, nou, ik heb niet keihard gezegd dat ik die positie wilde, maar ..."

Als HSP vergissen we ons wel eens in hoe duidelijk we zijn. Wat voor ons duidelijke hints en signalen zijn, pikken niet-HSP helemaal niet op. Geen kwestie van onwil, het komt gewoon niet eens binnen.

Dat komt, heel plat uitgelegd, omdat niet-HSP in hun brein wel een filter hebben dat informatie en prikkels filtert op relevantie, op duidelijkheid van signalen. Is iets belangrijk dan blijft het hangen, is iets niet urgent of belangrijk, dan niet. HSP hebben dat filter niet, of in elk geval zijn de mazen veel groter: alle informatie en prikkels komen binnen alsof ze allemaal even urgent en belangrijk zijn.

Loud and clear 
De HSP wil niet te agressief overkomen en geeft (denkt hij/zij) duidelijke hints af. In het brein van een ander is een hint echter helemaal niet duidelijk en wordt het dus als niet-relevante info geparkeerd: er gebeurt niets. Met andere woorden: wat voor de HSP een overduidelijk signaal is, een boodschap die zij zelf 'loud and clear' achten, omdat ze hoogsensitief zijn, komt bij een niet-HSP helemaal niet binnen.

Wil je als HSP dus dat je boodschap gehoord wordt, dan is het belangrijk die duidelijk te verwoorden. Onomwonden, recht voor z'n raap. Ook al voelt dat heel oncomfortabel.

Als HSP mogen we echt leren dat we niet agressief zijn als we helder en direct verwoorden wat we willen of belangrijk vinden. Die duidelijkheid is immers nodig om onze boodschap als 'relevant' gelabeld te krijgen in het brein van die ander. En bedenk je dat wanneer jij denkt dat je veel te direct of te recht voor z'n raap bent, dat waarschijnlijk 100% meevalt.

De niet-HSP zou er rekening mee kunnen houden dat een hoogsensitieve collega (partner, kind, vriend, familielid) meestal wat subtieler communiceert. Dat diegene moeite kan hebben met uit zichzelf een statement maken. En dat het dan helpt als je bijvoorbeeld wat verder doorvraagt: 'wat wil jij zelf?', 'wat vind jij echt?' 

Humor en begrip
Alleen al het feit dat je je bewust bent van verschillen in communicatiestijlen zal helpen in het voorkomen van misverstanden. Doe daar wat wederzijds begrip en humor bij, en dan komen we een heel eind :)

Werk je met hoogsensitieve kinderen?
Je kunt hen van jongs af aan helpen met deze twee valkuilen. Leg uit dat wat voor hen een overduidelijk signaal is, dat voor een ander misschien helemaal niet zo is. Vertel dat ze niet overal iets mee hoeven doen, dat het beter is om niet voor een ander te bepalen hoe en wat er moet gebeuren. Vraag door als ze 'te subtiel' zijn, laat merken dat hun mening of wens belangrijk is, help ze die op een heldere manier te verwoorden.

​
Ben jij HSP?
Ben jij hoogsensitief en wil je eens een keertje sparren over hoe jij het beste met jouw hoogsensitiviteit kunt omgaan? Klik hier voor meer info over mijn aanbod voor HSP en plan een gratis kennismakingsgesprek in.