Als HSP hebben we vaak heel goed door hoe het gaat met de mensen om ons heen. We voelen spanning aan, bij onze naasten, op het werk of in het klaslokaal en we zijn gevoelig voor wat je 'collectieve energie' zou kunnen noemen. 

We kunnen veel betekenen voor de mensen om ons heen: nuances aanbrengen, een luisterend oor bieden, spanning breken met een grap etc. 

Dit doen niet-HSP ook natuurlijk. Het grote verschil is alleen dat iemand die niet hoogsensitief is, zichzelf niet zo snel vergeet en op tijd aanvoelt wat hij/zij zelf nodig heeft. Een time-out neemt en lekker gaat ontspannen, het probleem van de ander wel aanhoort, maar niet zodanig opneemt in z'n systeem dat de emoties van die ander voelen als eigen emoties. 

Focus op de buitenwereld
HSP zijn van nature zo op de buitenwereld gericht dat ze zichzelf wel compleet kunnen vergeten. Vermoeidheid of overprikkeling pas voelen op het moment dat het te laat is en volledig overprikkeld zijn of lichamelijke klachten hebben.

Het is belangrijk om te leren dat we voor eerst ons zelf mogen, sterker nog: moeten, zorgen. Al is het alleen maar omdat we anderen alleen goed kunnen helpen als we zelf voldoende energie hebben, goed uitgerust zijn en goed in onszelf geankerd.

Wie zorgt er voor jou?
Vaak leggen we de prioriteit bij de ander en vinden we het lastig om onszelf op de eerste plaats te zetten. Maar wie zijn/haar taak is het eigenlijk om voor jou te zorgen? Wie voelt beter dan jijzelf wat je nodig hebt? 

Als we als HSP wat minder bezig zouden zijn met hoe onze partner, vader, moeder, werkgever of vriendin zich voelt, en wat meer met hoe wij onszelf het beste staande kunnen houden?

Wat heb jij daarvoor nodig? Wat helpt jou daarbij?

Heb je behoefte om hier hier eens over te sparren met me, neem gerust contact op!

Ken je dat? Dat je soms maar blijft twijfelen over iets? Steeds maar blijft malen?

Je wilt wel maar, ... 
De auto voldoet aan al je eisen, maar ...
Het lijkt op papier een geweldige baan, maar ...
Ze zeggen dat deze training het beste voor je is, maar ...

Als ratio botst met intuïtie
Vinden HSP dat niet zo fijn. Het "klopt" namelijk niet. We hopen dat dat verandert of denken dat we misschien iets over het hoofd zien wat anderen wel hebben opgemerkt.. (really?)

Dus blijven we doorgaan met overwegen en heroverwegen. Nog maar weer wat vergelijkingssites of reviews lezen. Nog maar weer naar een andere opleiding kijken, etc.

Wat kun je doen? 
Je lichaam is je kompas. Simpel eigenlijk. Maar zo waardevol. Je hebt je lichaam namelijk altijd bij je. Wringt er iets, krijg je het benauwd als je ergens aan denkt, voelt je hoofd als een buizende bijenkorf of ben je opeens misselijk...luister dan!

Fysieke reacties op gebeurtenissen, mensen of situaties spreken boekdelen. Bij 'vlinders in onze buik' als we verliefd zijn, vinden we dat normaal en genieten we ervan. Waarschuwende signalen negeren we echter; "zeker iets verkeerd gegeten" of "vanavond maar eens op tijd naar bed"..

Natuurlijk kun je doodmoe zijn of hoofdpijn krijgen als je slecht geslapen hebt. Als zo'n gevoel echter plotseling op komt zetten op een moment dat je een vergadering binnenstapt of een aankoop moet doen, dan is het de moeite waard om even een time-out te nemen. Wat is er aan de hand? Waar komt dat gevoel opeens vandaan? Welke andere signalen zijn er?

Is iets een "JAAAAAAA" dan voel je dat echt! 
Dan komt alles samen, klopt het als een bus! Je stuitert van plezier en enthousiasme. Ondanks je slechte nacht of vermoeidheid.

Je voelt aan alles dat 'dit het is'. Je kunt niet wachten om aan de slag te gaan, om iemand weer te zien, of te gaan reizen, etc. Vul maar in...

Is het 'mwah, misschien...'? 
Dan is het (dus) een "NEE". Niet het juiste moment, niet de goede auto, niet de juiste baan, de beste opleiding voor je, etc. Stop met twijfelen. Laat het gaan. Misschien komt er een ander moment. Misschien niet. Ook ok.

Jouw "NEE" zegt niets over de kwaliteiten van een persoon, situatie, de baan, een auto, een huis, of opleiding. Het zegt alleen iets over of het voor jou, op dit moment, goed is of niet. That's all. Trust your gut :)

Overprikkeling door externe factoren kunnen we meestal goed duiden: de muziek op het feestje staat te hard, het is te warm op kantoor, of de buurman verbouwt al 3 maanden met veel plezier z’n keuken :)

Ook innerlijke processen, zoals piekeren, kunnen leiden tot overprikkeling en daar zijn we ons vaak iets minder bewust van. Piekeren kan te maken hebben met het ervaren van onmacht, (faal)angst, of iets niet onder controle hebben. 

Als het niet goed gaat met je organisatie, vraag je je af of je er volgend jaar nog wel werkzaam bent. Bij lichamelijke klachten pieker je of het ernstig is, etc. Logisch. Op een gegeven moment zijn de meeste mensen echter ook weer afgeleid of kunnen ze hun zorgen relativeren. HSP hebben daar vaak iets meer moeite mee.

Waardoor kunnen HSP oneindig blijven piekeren?
Er zijn talloze redenen of oorzaken van piekergedrag, ik bespreek er in deze blog drie.

1) DE HOOGSENSITIVITEIT an sich
Alles tot in detail bekijken en vanuit elk mogelijk perspectief analyseren, is namelijk precies wat bedoeld wordt met het ‘diepgaand verwerken’ van prikkels: het onderscheidende kenmerk van hooggevoeligheid. 

HSP zijn zich hiervan vaak niet eens bewust. Maar als je dat eenmaal weet, kun je het gemakkelijker accepteren van jezelf, en dat helpt weer bij het stoppen met zorgen maken.
 
2) Te weinig zelfvertrouwen
In plaats van erop te vertrouwen dat ze kunnen omgaan met wat er op hun pad komt, proberen HSP te bedenken wat er allemaal zou kunnen gebeuren en wat dan vervolgens de beste actie of reactie is. Alles om maar niet voor verrassingen te komen staan (en eventueel te 'falen').
 
3) Handelen op basis van gedachten maar in strijd met intuïtie
Handelen op basis van intuïtie wordt lang niet overal geaccepteerd in onze maatschappij. We leren dat dingen evidence-based moeten zijn, dat we een besluit rationeel moeten kunnen onderbouwen.

HSP hebben een sterk ontwikkeld onderbuikgevoel maar vallen niet graag op als buitenbeentje. Dus kiezen we vaak voor een verstandelijke beslissing die we kunnen uitleggen. Gaat zo'n rationeel besluit echter regelrecht in tegen je gut feeling, dan geeft dat spanning.
 
Tips
1) Begrijp dat analyseren en piekeren bij de eigenschap hooggevoeligheid hoort. Keer steeds terug naar het ‘hier en nu’ als je merkt dat je in de piekermodus zit. Wat is er NU aan de hand? Wat kun je nu eventueel doen? Niets? Probeer dan los te laten.

Reminder: “be where your feet are”. Breng steeds de aandacht terug naar je lichaam. 

2) Spreek (eventueel hardop) naar jezelf het vertrouwen uit dat je kunt omgaan met onverwachte gebeurtenissen of vragen. Probeer je actief voorbeelden uit het verleden te herinneren waarbij dat ook lukte. Die zijn er vast!

3) Met betrekking tot intuïtie: waarom ga je eigenlijk tegen je onderbuikgevoel in? Als het zoveel spanning geeft, is het dan misschien het proberen waard om je hart te volgen, ook al snapt je omgeving het misschien niet?

Wat geeft meer spanning: iets doen waarvan je denkt dat anderen het goed vinden maar wat regelrecht indruist tegen alles waar je voor staat? Of iets doen waar een ander misschien aan moet wennen maar wat klopt met wie jij bent en wat jij belangrijk vindt?

Vermoeid zijn, vage pijntjes hebben, mezelf nauwelijks uit de deur krijgen als het buiten donker is of regent, een to-do list die steeds langer wordt omdat ik me nergens echt toe kan zetten en piekeren over van alles en nog wat. Voor mij zijn dat signalen dat ik overprikkeld ben, te veel van mezelf geeist heb. Tijd voor self care :)

Eisen..?
Is het wel allemaal zo ontzettend belangrijk wat we moeten? Het woord impliceert dat iets ontzettend dringend is. Maar wat is nu werkelijk noodzakelijk? Is het erg als je een keertje een uurtje later naar je werk gaat? Een keertje pizza haalt in plaats van kookt? Een afspraak afzegt?

Van jezelf moet je het meeste..
Vaak verlangen we veel meer van onszelf dan onze omgeving dat doet. Je denkt dat je van alles "moet" en voelt je misschien klem zitten tussen allerlei verplichtingen. Zeker als HSP kun je een bijna overdreven plichtsgevoel hebben. Maar zit je echt zo vast, of is er ruimte?

Hoe zou je reageren als je vriend(in) of een collega tegen je zegt dat het hem/haar even te veel is en dat hij/zij een paar dagen vrij neemt? Denk je dan "Zo, da's lef hebben! Zomaar een paar dagen ertussen uitknijpen in een van de drukste periodes van het jaar"? Of bewonder je misschien dat diegene zijn/haar grenzen aangeeft? Durft te zorgen voor zichzelf, ook al is het een van de drukste periodes van het jaar...?

Tip
Als jouw agenda er zo uitziet als die van mij, dan ga je best een drukke periode tegemoet tot de feestdagen. En als jij, net als ik, het wat benauwd krijgt van die volgeplande weken, hoe ga je dan zorgen voor ontspanning? 

Wat mij helpt..
- Afspraken die niet zo urgent zijn, verzetten. Ruimte creëren!
- Tijd nemen voor een uitgebreide Qigong-sessie.
- Een middag in de keuken met een muziekje aan om verschillende soorten soep te koken en in te vriezen (pompoensoep is favoriet!).
- Een lange wandeling over het strand maken.
- Radicaal niets doen: telefoon uit en gewoon wat tekenen of met een goed boek op de bank 'cocoonen'.

Als dit lastig is
Pak twee grote vellen papier en een stapel post-its. Op de post-its kun je tekenen of schrijven wat je allemaal "moet".

Het ene vel papier is voor de absoluut noodzakelijke afspraken & to-do's. Op het andere vel plak je post-its die kunnen worden uitgesteld of niet zo belangrijk zijn. Waarschijnlijk begin je met een overvol "Noodzakelijk" blad en een bijna leeg "Kan ook later" blad.

Neem dan eens letterlijk een stap terug. Haal even diep adem. Kijk nog eens naar alle 'Noodzakelijk' post-its. Vraag jezelf bij elke post-it af:

- Waarom is iets bloedspoed? Wie vindt dat?

- Wat levert een afspraak op en wat kost het je aan tijd en energie?

​- Is iets zo belangrijk dat je het over 5 jaar nog als prioriteit zou beschouwen  of ben je het dan allang vergeten?

Het grote voordeel van post-its is dat ze niet in marmer gebeiteld zijn -> ze kunnen van het ene naar het andere vel papier verhuizen :) En wie weet, gaat er best veel naar het "Kan ook later" vel.

​Succes!

"Wat nou als ik zelf hoogsensitief ben,” wordt me wel gevraagd door jeugdprofessionals die ik train, “hoe kan ik het beste omgaan met alle prikkels op m’n werk?” 
 
De prikkels waar het bij die vraag om gaat, zijn meestal niet de sensorische maar de innerlijke: de nacht(en) voor of na een slecht nieuws gesprek niet kunnen slapen, fysiek last hebben van spanning die in een team hangt, of blijven twijfelen over besluiten.
 
Je ‘mind’ op stil zetten is moeilijker dan de volumeknop van de radio lager draaien of zorgen voor zonwering. Juist het zo bezig zijn met gesprekken, opmerkingen, sfeer - ook als je allang weer thuis bent - is wat bedoeld wordt met 'diepgaande verwerking' - het onderscheidende kenmerk van hoogsensitiviteit. Je wordt niet alleen emotioneel meer geraakt omdat je bijvoorbeeld de onmacht of wanhoop van cliënten of patiënten beter aanvoelt dan een niet-HSP; je bent ook langer bezig met het verwerken van alle informatie die je binnenkrijgt.

De drempel om bij collega's te delen wat je voelt, kan hoog zijn. Bij dit soort overprikkeling wordt immers vaak gezegd “je moet je niet alles zo aantrekken..” Goedbedoeld advies maar een uitspraak waar de meeste HSP weinig mee kunnen.  

Er zijn wel een paar handvatten en reminders waar je iets aan kunt hebben. 

Praktische tips
Wees je bewust van je lichaam
Voel je rug tegen de leuning van de stoel, je voeten stevig op de grond. Ga bewust na of je je spieren aanspant of juist niet. Probeer tijdens een (lastig) gesprek steeds met je aandacht terug te keren naar je lichaam te zijn: hoe voelt de stoel? Heb je je handen losjes op schoot of klem je krampachtig iets vast? Hoe (diep) is je ademhaling? Zit je met je rug recht of in elkaar gedoken?
-> Hoe meer je je bewust bent van je lichaam, hoe minder ruimte er is voor andere prikkels.

Water zuivert
Drink een glas water of houd je handen even onder de kraan en visualiseer dat het water je spanning afspoelt. 

Zorg voor frisse lucht
Idealiter zou je even een blokje om kunnen lopen na een moeilijke vergadering of consult. Bewegen en frisse buitenlucht vermindert spanning in je lichaam. Lukt dat niet, misschien kan er dan een raampje of deur open?
​
Voor de ‘mind’
Bedenk je dat ‘meeleven’ niet hetzelfde is als ‘meelijden’ 
Je kunt niet alles voor iedereen 'beter maken'. Meeleven doe je door een open, toegankelijke houding, door te luisteren en/of hulp aan te bieden. Door mee te lijden, hoop je misschien de last van een ander te verlichten maar in feite maak je het alleen jezelf moeilijker. Het lijden van de ander wordt niet minder. 

Vraag om toelichting
Merk je dat je moeite hebt met een boodschap/feedback, spreek die gevoelens dan uit naar de ander. Blijf er niet mee rondlopen want je overprikkelt jezelf door te blijven piekeren, terwijl een ander je duidelijkheid kan geven en wellicht blijkt dat het allemaal wel meevalt. 

Vraag jezelf af: is mijn gedachte DE waarheid? 
Gedachten zijn nooit “the truth and nothing but the truth”. Volgens schattingen denken we zo’n 60.000 tot 80.000 gedachten per dag en de meesten zijn negatief of oordelend, maar dat verbaast je vast niet. Je kunt gedachten leren sturen, 'omdenken' is een mooi voorbeeld, de vier vragen van Byron Katie kunnen je helpen daarbij.

​
Heb je behoefte aan meer tips of wil je eens een keer sparren, neem dan gerust contact op met me. 

Valt het jou ook op? Dat artikelen en boeken over hooggevoeligheid steeds maar gaan over het wetenschappelijke bewijs dat hoogsensitiviteit (HS) bestaat?

Het gaat over hersenscans of psychologische onderzoeken, het brein, stofjes in de hersenen en meer of minder hersenverbindingen in vergelijking met niet-HSP.

Zichtbaar dus het bestaat..?
Inzichten uit wetenschappelijk onderzoek helpen hooggevoelige kinderen/personen absoluut. Alleen al om het feit dat er door deze onderzoeken meer aandacht komt bij professionals. En dat gaat vaak hand-in-hand met groeiende maatschappelijke acceptatie.

Natuurlijk ben ik voorstander van meer feitelijke en praktische kennis bij professionals, ouders van hooggevoelige kinderen en HSP zelf. Het is belangrijk om te weten dat hoogsensitiviteit een eigenschap is. Dat je doordat je constant 'AAN' staat meer energie verbruikt en dus eerder aan een time-out toe kunt zijn dan anderen. Dat het niet iets esoterisch of  zweverigs is. 

Laten we er echter voor waken dat we hooggevoeligheid over-rationaliseren door de focus uitsluitend op wetenschap en theorie te leggen. Om dan vervolgens maar vooral niet over intuïtie of emoties te hoeven praten. 

Intuïtie, gut feeling, onderbuikgevoel
Intuïtie of onderbuikgevoelens zijn zweverig, ongrijpbaar, niet tastbaar. Toch zijn een goede intuïtie en het sterk doorleven van emoties net zo goed onderdeel van de eigenschap hooggevoeligheid. 

En als HSP of HSK leer je daar ook mee omgaan. Mag je leren dat je emoties niet hoeft weg te drukken, je gut feeling niet hoeft te negeren omdat je omgeving daar niets mee kan of omdat het niet zichtbaar is op een fMRI. 

Sterker nog, ik denk juist dat we hoogsensitieve kinderen kunnen leren dat hun intuïtie een waardevolle tool is. Een ijkpunt voor henzelf ("hoe gaat het eigenlijk met mij, hoe voel ik me?") en een sensor in het contact met anderen ("wat kan ik voor die ander betekenen?").