Hoe gaat het met je? We zijn nu een aantal weken in een "intelligente lockdown" en hoe houd je jezelf? 

Kun je de verschillende petten die je op hebt nog goed ophouden nu je je vooral op 1 locatie bevindt?
Want dat is het, nietwaar? Het is niet alleen het feit dat we niet zomaar even naar een verjaardag kunnen of dat boodschappen doen nu een 'heisa' is. Het is zelfs niet eens alleen het nieuws over nieuwe IC-opnames en overleden mensen elke dag. Het is het gegeven dat alle verschillende 'rollen' die je normaalgesproken scheidt over verschillende tijdstippen en verschillende locaties (kantoor, thuis, het schoolplein, het voetbalveld, je sportclub), nu samenkomen op één locatie. En continu.

Je bent -24/7- vrouw, moeder, dochter, vriendin, werknemer, collega,  plaatsvervangend leerkracht en sportmaatje vanuit één plek. En je wilt liefst natuurlijk nog een beetje tijd om "je zelf" te zijn. Ik ga voor het gemak uit van vrouwen maar hetzelfde geldt voor mannen.

Hoe doen we dat als HSP?
Deze periode gaat nog even duren, zeker tot en met de meivakantie waarschijnlijk. En hoe komen we die tijd goed door, zonder dat je elkaar van frustratie de hersens inslaat of jezelf compleet voorbij loopt?

HSP passen zich ogenschijnlijk gemakkelijk aan omstandigheden. Ogenschijnlijk, want we ervaren dezelfde hobbels als anderen maar uitten het meestal niet zo. Willen gezinsleden of collega's, die het ook moeilijk hebben nu, niet lastig vallen met onze angst, overprikkeling, of behoefte aan 'me-time'. Toch is het juist nu belangrijk om uit te spreken hoe het met je gaat en wat je nodig hebt.

Iedereen heeft andere 'coping mechanismes', ook in dit soort omstandigheden. De een zoekt constant gezelschap, de ander is liefst alleen, de een gaat klussen, de ander kijkt de hele dag Netflix. We moeten allemaal leren omgaan met "het onbekende".
De ene manier van coping is niet minder of meer waard dan de andere. Dus geef aan wat je ervaart en waar je behoefte aan hebt: "ik wil vanmiddag graag ongestoord een half uurtje muziek luisteren, wandeling maken, .... Daarna kijk ik mee met je huiswerk, ben ik er voor je, ...." 

Is ruimte innemen iets waar je altijd moeite mee hebt gehad? Zie dit dan als de perfecte gelegenheid om te oefenen :) 

Hoogsensitief zijn betekent dat je meer oppikt uit je omgeving, denk aan het brommen van een printer die stand-by staat of het humeur van degene die naast je in de trein zit ;)

Hoe HSP zich voelen, wordt sterk beïnvloed door externe prikkels. Bevinden we ons in een gezellige, uplifting omgeving dan voelt het als een warm bad waar we het liefst niet meer uitstappen.

Als we echter geen prettige vibes ervaren, hebben we de sterke neiging om daar meteen iets aan te willen doen. Het is moeilijk om iets even te laten zijn of geduldig af te wachten. Waarom? We hebben er last van! Voelen ons niet goed.

Ik voel me niet prettig als er een ruzieachtige sfeer op een familiefeestje is, dus wat ga ik doen? De clown uithangen, zorgen voor afleiding, grapjes maken...alles om maar te zorgen dat het opklaart en alles weer pais en vree is. Dan kan ik ontspannen. 

Is dat gedrag egoïstisch? Ja, misschien in zekere zin wel. Aan de andere kant zijn HSP bijvoorbeeld ook de personen die op de werkvloer onuitgesproken wrevel aanvoelen voordat de vlam in de pan slaat en kunnen voorkomen dat er een escalatie komt. Door een grapje bijvoorbeeld, of door op tijd in gesprek te gaan met degenen die elkaar irriteren.

Ook eigen, interne prikkels hebben een sterke invloed op het gemoed van een HSP. We leggen de lat hoog, mogen niet snel opgeven (lees: falen). De aanhouder wint, zo luidt het spreekwoord toch? Met die houding kunnen we ongezonde situaties jarenlang laten voortduren.
Zitten we ergens niet op ons plek wat betreft werk bijvoorbeeld, maar gaan we niet weg omdat we vinden dat we maar moeten 'doorbijten', dan hollen we onze eigen energievoorraad uit.

Is je energie niet op peil en ben je langdurig overprikkeld, dan is het zaak om goed voor jezelf te zorgen. Het punt is echter dat je in een staat van langdurige overprikkeling vaak niet de verstandigste keuzes maakt. Goed voor jezelf zorgen voelt dan als een extra belasting, nog iets waar je energie in moet stoppen.

Je kiest eerder voor gemak (bank hangen) en comfort food dat snel klaar is dan dat je echt naar je lichaam luistert. Geloof me, hier spreekt een ervaringsdeskundige :)

Wat mij de afgelopen jaren heeft geholpen in situaties van overprikkeling is mezelf bewust dwingen om het tegenovergestelde te doen dan waar ik zin in heb. Dus zou ik het liefst op de bank ploffen met een detective op tv, dan ga ik juist op de crosstrainer staan of een stuk wandelen. Heb ik zin in vet-zout-zoet dan maak ik een wokschotel met vis en groenten. 

En, even belangrijk: lukt dat 'omdraaien' een keer niet en kan ik het echt niet opbrengen om te koken? Dan is dat ook ok. Jezelf in staat van overprikkeling overladen met schuldgevoel omdat je kiest voor een pizza, zorgt alleen maar voor nog meer ellende. Beter om dan maar te genieten van die detective en pizza. 

Dit zijn de korte-termijn oplossingen natuurlijk. Zit je chronisch niet prettig in je vel, voelt elke hobbel op je pad alsof je de Mount Everest moet beklimmen, dan is er meer werk aan de winkel. Dan is het zaak om het contact met je 'zelf' te herstellen. Dan kom je erachter wat schuurt, wat niet (meer) bij je past, wat je kunt veranderen. En dan ga je werken aan herstel, glanzen!

Herken je je in bovenstaande en wil je eens 'sparren'? Misschien kan ik iets voor je betekenen. 

Ik beoefen al ruim 10 jaar (ok, niet altijd even fanatiek, maar toch met zeer grote regelmaat) Zhineng Qigong. Dat is een meditatieve bewegingsvorm waarbij Qi staat voor het universele energieveld (denk aan de energie die planten en bomen doet groeien) en Gong voor oefenen, vaardigheid. Door te oefenen, verbind je je steeds beter met die universele energie.

Ook als je je niet zo bewust bent van dat energieveld, of dat te zweverig vindt, zijn het heerlijke oefeningen die je ook kunt doen als je niet veel ervaring hebt met tai-chi of qigong. Mij helpt het enorm om m'n hoofd leeg te maken na een drukke dag.

Laatst gaf ik een training en toen hadden we het o.a. over energie, hoe zelfs energie wordt uitgewisseld in een ruimte waarin mensen niet met elkaar spreken, zoals in een overvolle treincoupé.
Dat je als HSP gevoeliger bent voor energie van je omgeving, andere mensen of zelfs voorwerpen als mobiele telefoons, hoef ik je waarschijnlijk niet te vertellen.

Maar hoe kun je nou proberen in je eigen 'bubbel' te blijven als je elke dag in de spits reist of bijvoorbeeld elk uur voor een nieuw klaslokaal staat? Hoe voorkom je dat je energie 'weglekt'?

Qigong helpt mij daarbij, daarom deel ik graag deze tip met je: in Zhineng Qigong oefeningen wordt altijd veel aandacht besteed aan de voeten. Is je gewicht evenredig verdeeld over beide voeten? Sta je in balans? Stevig maar toch soepel genoeg om te kunnen meebewegen?

Los van het feit dat goed stevig staan helpt bij het innemen van je ruimte, is het zo dat hoe meer aandacht jij naar je voeten en je manier van staan brengt, hoe minder je bezig bent met prikkels van anderen in de ruimte.

Je hoeft natuurlijk echt niet de hele dag aan je voeten te denken, probeer het gewoon 'ns een paar keer, op momenten dat je merkt dat je vermoeid raakt of overprikkeld. Kom dan even terug bij jezelf: hoe sta je? Hoe voelen je voeten? Voel je je schoenen? Zijn je voeten allebei even warm? Tintelen ze? Sta je te leunen op 1 been of sta je stevig? Als je zit: staan je voeten dan allebei plat op de vloer?

Je zult zien dat hoe vaker je zo'n snelle check doet, hoe gemakkelijker het wordt. Door af en toe even bewust terug te trekken uit "omgevingsruis" loopt je bad (zie deze blog) minder snel vol.

PS je kunt deze oefening ook doen tijdens kerstetentjes, als je in de rij staat in de supermarkt of bij nieuwjaarsborrels straks :)

Vermoeid zijn, vage pijntjes hebben, mezelf nauwelijks uit de deur krijgen als het buiten donker is of regent, een to-do list die steeds langer wordt omdat ik me nergens echt toe kan zetten en piekeren over van alles en nog wat. Voor mij zijn dat signalen dat ik overprikkeld ben, te veel van mezelf geeist heb.

In die zin zitten twee 'key words': eisen en mezelf.

Eisen. Is het wel allemaal zo ontzettend belangrijk wat we moeten van onszelf? Het woord impliceert dat iets ontzettend dringend is. Beslist noodzakelijk.
Maar wat is nu werkelijk noodzakelijk? Is het erg als je een keertje een uurtje later naar je werk gaat? Een keertje pizza haalt in plaats van kookt? Een afspraak afzegt?

Vaak verlangen we veel meer van onszelf dan onze omgeving dat doet. Je denkt dat je van alles "moet" en voelt je misschien klem zitten tussen allerlei verplichtingen. Zeker als HSP kun je een bijna overdreven plichtsgevoel hebben. Maar zit je echt zo vast, of is er ruimte?

Hoe zou je reageren als je vriend(in) of een collega tegen je zegt dat het hem/haar even te veel is en dat hij/zij een paar dagen vrij neemt? Denk je dan "Zo, da's lef hebben! Zomaar een paar dagen ertussen uitknijpen in een van de drukste periodes van het jaar"?
Of bewonder je misschien dat diegene zijn/haar grenzen aangeeft? Durft te zorgen voor zichzelf, ook al is het een van de drukste periodes van het jaar...?

Als jouw agenda er zo uitziet als die van mij, dan ga je best een drukke periode tegemoet tot de feestdagen. En als jij, net als ik, het wat benauwd krijgt van die volgeplande weken, hoe ga je dan zorgen voor ontspanning? Wat worden jouw "me time" afspraken in je agenda?

Wat mij helpt? Afspraken die echt geen haast hebben, verzetten. Een middag in de keuken met een muziekje om verschillende soorten soep te koken en in te vriezen (pompoensoep is favoriet!). De hond van m'n zus meenemen voor een lange wandeling over het strand, tekenen of met een goed boek op de bank 'cocoonen'.

Werk je met kinderen/tieners en herken je het "druk, druk, druk" zijn bij hen? Misschien kun je het volgende eens proberen. Simpel maar doeltreffend.

Pak twee grote vellen papier en een stapel post-its. Op de post-its kunnen ze tekenen of schrijven wat allemaal "moet". Het ene vel papier is voor de absoluut noodzakelijke afspraken & to-do's. Op het andere vel plakken ze post-its die kunnen worden uitgesteld of niet zo belangrijk zijn. Waarschijnlijk beginnen ze met een overvol "Noodzakelijk" blad en een bijna leeg "Kan ook later" blad.

Ga dan eens in gesprek: waarom is iets bloedspoed? Wat levert een afspraak op en wat kost het (aan tijd/energie)? Is iets zo belangrijk dat je er over 5 jaar nog prioriteit aan zou geven of ben je het dan allang vergeten? Hoe pakken andere kinderen het aan (zeggen die wel eens een afspraak af?), etc.. Voordeel van post-its is dat het geen in marmer gebeitelde afspraken zijn -> ze kunnen van het ene naar het andere vel papier :)

Afgelopen vrijdag gaf ik een training over hoogsensitieve kinderen en liet daar een filmpje zien dat precies in beeld brengt hoe we energie overnemen van elkaar.

Dat klinkt wellicht wat zweverig maar je herkent het allemaal wel waarschijnlijk: als je collega’s vrolijk zijn en er wordt de hele middag gelachen om grappen en grollen, dan is de kans vrij klein dat je met een chagrijnige bui blijft rondlopen.