SaHa Hoogsensitief
  • Hooggevoeligheid voor jeugdprofessionals
    • Blogs
    • Ervaringen
  • Over Irene
  • Voor HSP
  • Contact

Q&A 3 wetenschappelijke inzichten vertaald naar jouw werk

2/5/2019

0 Comments

 
Picture
In deze blog zet ik aan de hand van Q&A's drie relevante inzichten uit wetenschappelijk onderzoek naar hoogsensitiviteit op een rijtje, met daarbij een vertaling naar jouw dagelijks werk.

Question: is er een goede test om aan te tonen of iemand HSP is?
Answer: ‘de’ test voor hoogsensitiviteit bestaat (nog) niet

Hooggevoeligheid is geen (DSM-V)diagnose en er is helaas nog steeds niet één algemeen erkende test om vast te stellen of je HSP bent. Jarenlang werd de zelfrapportagelijst van Elaine Aron beschouwd als het middel om erachter te komen of iemand hoogsensitief is. 

Kritiek op de lijst van Aron:
  • een aantal eigenschappen die zij noemt, zien we ook bij mensen met een autisme spectrum stoornis. 
  • Aron benadert de eigenschap hooggevoeligheid vooral vanuit een negatieve insteek (‘last hebben van..’). 
  • de score wordt lager naarmate je als HSP beter met de eigenschap leert omgaan (en je bijvoorbeeld beter kunt afsluiten voor prikkels of deze vermijdt), hierdoor lijkt het alsof je dan niet hooggevoelig (meer) bent. 
  • last but not least: volgens sommige wetenschappers, zoals professor dr. Elke van Hoof (Vrije Universiteit Brussel) is eenmalig 23 vragen beantwoorden bij lange na niet voldoende om vast te stellen of iemand HSP is.

 Die kritiek is niet onterecht, zoals ik ook aangeef in trainingen. Het punt is echter dat er nog geen andere algemeen geaccepteerde en gehanteerde test is. Wetenschappelijk onderzoek wordt gedaan vanuit verschillende disciplines, zoals ontwikkelingspsychologie, persoonlijkheidspsychologie en neurologie. Het is afhankelijk van de discipline, de opzet en het soort onderzoek (zelfrapportages, hersenscans, observaties) welke maatstaven worden gebruikt om hoogsensitiviteit te bepalen. Voor de niet-wetenschapper betekent dit dat je hier (vooralsnog) weinig houvast vindt. 
 
Wat betekent dit voor jouw werk?
Wil je weten of een kind hooggevoelig is of hierover met ouders in gesprek?
  • Allereerst: zorg dat je helder krijgt waarom het vermoeden van hooggevoeligheid bestaat. 
    Waarop baseer je/baseren de ouders dat? Wat hoop jij/hopen de ouders op te lossen als bekend is of er sprake is van hooggevoeligheid?
  • Pak de reader erbij en kijk ook naar de eigenschappen van extraverte kinderen. Bespreek de eigenschappen met meerdere mensen, herken je allemaal gedrag van het kind? 
  • Wat de uitkomst ook is, maak de hooggevoeligheid niet allesbepalend. Het is slechts één aspect dat van invloed is op gedrag. 
 
Question: kun je ook  'een beetje' hoogsensitief zijn?
Answer: nee

Een vraag die me tijdens trainingen regelmatig wordt gesteld: is hoogsensitiviteit een soort spectrum? Kun je meer of minder hooggevoelig zijn, of hooggevoeliger worden naarmate je ouder wordt bijvoorbeeld?
 
We weten dat hooggevoeligheid een aangeboren eigenschap is (onderzoek van Chen et al. & Licht et al. 2011, geen link beschikbaar). Het is niet iets dat je in de loop van je leven ‘opdoet’. Rest de vraag of het een eigenschap die je in meer of mindere mate kunt hebben.

In 2012 hebben Franziska Borries & Fritz Ostendorf onderzocht of je sensory processing sensitivity moet beschouwen als een dimensionale eigenschap of een categorische. 
Met andere woorden: kun je ook ‘een beetje hoogsensitief’ zijn? De resultaten lieten duidelijk zien dat het gaat om een categorische eigenschap. Je bent het of je bent het niet. 
 
In 2017 hebben Michael Pluess et al. eveneens onderzoek gedaan en hij maakte op basis van de resultaten grofweg een driedeling: een minderheid van de mensen is helemaal niet sensitief - de grote meerderheid is ‘normaal sensitief’ - en tot slot is een minderheid hoogsensitief. Ook uit dit onderzoek bleek niet dat mensen hooggevoeliger kunnen worden of ‘een beetje’ hoogsensitief kunnen zijn.
 
Wat betekent dit voor jouw werk?
Deze vraag of HS een spectrum is, raakt zijdelings aan het misverstand dat HS alleen gaat over prikkelgevoeligheid. Merk je dat in gesprekken met collega’s of ouders hierop de nadruk wordt gelegd, dan is het de moeite waard om te onderzoeken of het betreffende kind echt hoogsensitief is of alleen (tijdelijk) prikkelgevoeliger. 

  • Wat is de oorzaak van het gedrag? 
  • Gaat het alleen om gevoeligheid voor zintuiglijke prikkels? 
  • Blijkt hoogsensitiviteit ook uit andere gedragskenmerken?
 
Question: zien HSP echt sneller in het maken van een test?
Answer: ja, maar..
Jadzia Jagiellowicz onderzocht in 2011 als eerste of er een verband is tussen hoogsensitiviteit en scores bij een visuele opdracht. Ze liet proefpersonen sets van dezelfde plaatjes zien en vroeg: is er een verschil? En zoja, wat is het verschil? 

Sommige sets verschilden duidelijk, bij sommigen was het verschil heel subtiel, bij andere sets was er geen verschil tussen de plaatjes. Terwijl de deelnemers aan het onderzoek de plaatjes bekeken, werden hersenscans gemaakt. 
 
HSP zagen sneller of er een verschil was en zoja, wat dan het verschil was en er was meetbaar meer activiteit in de hersendelen die verantwoordelijk zijn voor het verwerken van complexe visuele prikkels, dan bij andere proefpersonen. 

Ook uit ander onderzoek (Friederike Gerstenberg, 2012) blijkt dat HSP taken sneller kunnen verrichten.

Maar...
Na afloop rapporteerden de HSP wel meer vermoeidheid en overprikkeling in vergelijking met de controlegroep. Ze hadden meer 'hersteltijd' nodig.
 
Wat betekent dit voor jouw werk?
Werk je in het onderwijs, of geef je kinderen anderszins tests of taken, houd er dan rekening mee dat het hooggevoelige kinderen door de extra hersenactiviteit die optreedt bij het maken van een opdracht, letterlijk meer energie kost om opdrachten uit te voeren. 

Na het maken van een test of uitvoeren van een taak hebben ze meer tijd nodig om te ontladen; ofwel door rust op te zoeken (introverte HSK), ofwel door juist even (fysiek) actief te zijn (extraverte HSK). 
0 Comments

    Irene

    schrijft voor  jeugdprofessionals, over hoogsensitiviteit en hoogsensitieve kinderen

    Ben je zelf HSP? Lees dan hier de blogs voor HSP.

    Archives

    December 2020
    November 2020
    October 2020
    March 2020
    February 2020
    May 2019
    February 2019
    November 2018
    October 2018
    August 2018
    May 2018
    February 2018

    Categories

    All
    Angst
    Brein
    Corona
    Energie
    Faalangst
    Gezondheid
    Hooggevoelige Kinderen
    Hoogsensitieve Kinderen
    Hulpverlening
    Interview
    Jeugdzorg
    Kerstmis
    Leeftijd
    Omgevingsfactoren
    Ouder Kind Relatie
    Ouder-kind Relatie
    Overprikkeling
    Parentificatie
    Perfectionisme
    Pijn
    Pluess
    Rust
    School
    Slapen
    Tips
    Trauma
    Veilig Thuis
    Weerbaarheid
    Wetenschap

    RSS Feed

©SaHa Hoogsensitief 2020
Disclaimer
Privacy
Algemene Voorwaarden
  • Hooggevoeligheid voor jeugdprofessionals
    • Blogs
    • Ervaringen
  • Over Irene
  • Voor HSP
  • Contact